Views: 50 Ɔkyerɛwfo: Site Editor Publish Time: 2023-05-05 Mfiase: Beaeɛ
Wɔ amansan a ɛtrɛw a ɛyɛ plastic no mu no, polyvinyl chloride (PVC) ne polyethylene terephthalate (PET) puei sɛ titan abien, a wɔtaa bu no sɛ nneɛma abien a ɛyɛ adwuma pii na wobu no. Wɔn mfaso a ɛso bi nni no ama wɔayɛ nnwuma ahorow no tweatibo, na ɛma nneɛma pii a yehyia da biara da no yɛ papa. Sɛ yɛhwɛ sɛnea saa plastic ahorow yi kɔ soro wɔ nnɛyi nneɛma a wɔyɛ mu ne nkɛntɛnso a enya wɔ yɛn da biara da asetra so akyiri yi no a, ɛnyɛ adwumayɛfo asɛyɛde ara kwa —ɛyɛ akwantu a wɔde hu nnwuma akɛse ne adetɔfo a wɔwɔ nhumu nyinaa—sɛ yɛbɛhwehwɛ nneɛma a ɛyɛ nwonwa a ɛma saa nneɛma yi da nsow no mu yiye.
Saa asɛm yi bɔ mmɔden sɛ ɛbɛyɛ saa hann a ɛma hann no, na ɛkyerɛ n’akenkanfo kwan wɔ akwantu a ɛkɔ akyiri mu wɔ wiase no mu . PVC krataa ne . PET plastic krataa . Yɛremfa wɔn ntoto ho kɛkɛ; Yɛbɛhyɛ wɔn su soronko no ho fã, yɛbɛma hann aba application ahorow a enni ano a wɔhyɛ no anuonyam no so, na yɛama yɛn akenkanfo tumi de akwan a ɛnyɛ nkwaseasɛm so ahu biako afi ɔfoforo no hɔ. Berɛ a yɛrehyɛ nhwehwɛmu yi ase no, ɛnyɛ sɛ yɛn akenkanfoɔ bɛte mfiridwuma ho nimdeɛ no ase nko na mmom wɔbɛnya anisɔ foforɔ a wɔanya ama saa plastic a ɛho hia yi a ɛkyerɛ yɛn nnɛyi asetena mu tapestry no nso. Eduu saa akwantu yi awiei no, obi rente ase kɛkɛ, na mmom n’ani gye PVC ne PET no mu nsɛm nketenkete ne nea ɛkyerɛ wɔ yɛn wiase a ɛresakra bere nyinaa no ho ankasa.
Density : PVC hoahoa ne ho sɛ ɛyɛ density a ɛfiri 1.3 kɔsi 1.45 g/cm³. Saa su soronko a ɛyɛ den a ɛyɛ den yi ma no nya awosu mu ahoɔden ne nhyehyɛe mudi mu kura. Agyapade a ɛte saa no fi awosu mu ma PVC so sɛ ade a wɔpaw ma application ahorow a ɛhwehwɛ sɛ wotumi gyina ano, na ɛma ahoɔden ne ahotoso nyinaa wɔ ade biako mu.
Transparency : PVC su ahorow a ɛyɛ anigye no mu biako ne sɛnea ɛyɛ adwuma wɔ mmeae ahorow wɔ aniwa so. Ɛgyina sɛnea wɔayɛ no pɛpɛɛpɛ so no, PVC betumi asakra afi ahwehwɛ a ɛda adi pefee a ɛkae nsu a emu da hɔ so akɔ nea ɛyɛ hu, ahintasɛm su so. Saa translucence a ɛtrɛw yi ma nnwuma ahorow tumi yɛ PVC aniwa su ahorow no yiye sɛnea wɔn nneɛma a wɔhwehwɛ no te no, na ɛma ɛyɛ ntama a wotumi sesa ma adebɔfo.
Ɔhyew a ɛma obi ho yɛ hyew : Sɛ wofa PVC ɔhyew su ahorow no mu a, egye sɛ wode wo nsa ka no yiye. Bere a ɛyɛ ade a egyina pintinn wɔ tebea horow pii mu no, ɛbɛyɛ nea ɛyɛ mmerɛw titiriw bere a ɛbɛn ɔhyew fibea ahorow a ɛboro 140°C no. Saa mmerɛwyɛ yi hyɛ sɛ wɔn ani da hɔ bere a wɔne PVC di nkitaho no, titiriw bere a wɔreyɛ nwene, wɔrefi mu, anaasɛ wɔreyɛ biribiara a wɔde bɛyɛ adwuma no. Ɛho hia sɛ wɔhwɛ ma nneɛma a ɛwɔ hɔ no yɛ nea wɔahyɛ so, akwati ɔhyew a ano yɛ den, na ama ne tebea a ɛho ntew no akɔ so na ama ne nkwa nna ayɛ tenten. Saa asaw a ɛyɛ mmerɛw a ɛwɔ ɔhyew mu yi si hia a ɛho hia sɛ wɔte nsɛm no ahye so ase na wobu no so dua na ama wɔde ne tumi a eye sen biara no adi dwuma.
Solubility : Wɔ grand spectrum of chemical interactions mu no, PVC de gyinabea a ɛyɛ anigye kyerɛ. Bere a ɛde ahotoso ko tia sɛ ɛbɛtetew bere a wohyia nsa no, ɛnyɛ nea ɛmma nnuru a wɔde siw ano nyinaa ntumi nkɔ mu koraa. Nneɛma bi, titiriw tetrahydrofuran, wɔ tumi soronko a ɛma PVC tumi yɛ adwuma. Saa mpaapaemu yi wɔ ne suban a ɛfa nnuru ahorow ho no da chemistry a ɛyɛ nwanwa a ɛhyɛ PVC nhyehyɛe ase no adi, ɛkae yɛn hia a ehia sɛ yɛte ne nkitahodi a ɛyɛ nuanced no ase ma wɔde di dwuma yiye.
Ogya a ɛko tia : PVC anuonyam a ɛyɛ abotiri no mu biako ne ne tumi a ɛko tia ogya a wɔde awo no. Esiane chlorine a ɛyɛ dɛ no nti, PVC da ɔpɛ a ɛda nsow adi sɛ ogyaframa bɛtɔ ne yam. Saa agyapade yi nyɛ nnuru a wɔde yɛ ade ara kwa na mmom ɛyɛ ahobammɔ a ɛho hia wɔ mmeae a ogya ho asiane taa ba. Nea ɛko tia ɔhyew ankasa no mma PVC yɛ ade a wɔpaw kɛkɛ na mmom ɛyɛ ɔhwɛfo a ogyina hɔ ma n’ani da hɔ wɔ ahunahuna a ebetumi aba ho. Sɛnea ɛte no, nnwuma a ɛde ahobammɔ di kan, titiriw baabi a ogya ho asiane ahorow no yɛ kɛse no taa dan kɔ PVC so sɛ wɔn yɔnko a ɔwɔ wɔn mu ahotoso. Saa abɔde mu ade a ɛde siw ogyaframa ano yi si PVC dwumadi no so dua ɛnyɛ sɛ ade a ɛka ho ara kwa, na mmom sɛ ahobammɔ, de ahobammɔ foforo ka ho wɔ nneɛma a wɔde di dwuma a ɛtrɛw fi adansi so kosi ɛlɛtrɔnik mfiri so ne nea ɛboro saa so.
Bere a PVC de nneɛma a ɛyɛ nwonwa a ɛma wotumi yɛ nneɛma pii hoahoa ne ho no, ɛho hia sɛ wodi nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho nsusuwii a aba esiane anohyeto ahorow bi a ɛfa nneɛma a wɔsan de di dwuma ho ne nneɛma a ebetumi apira a ɛwɔ hɔ nti no ho dwuma. Saa nsɛnnennen yi akanyan ɔpɛ a ɛwɔ hɔ sɛ wɔbɛyɛ nneɛma foforo wɔ nnwuma no mu, na ɛhyɛ nhwehwɛmu a wɔbɛyɛ wɔ ano aduru foforo a ɛde dwumadi ne nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho asɛyɛde nyinaa di kan no ho nkuran.
Nneɛma titiriw biako a ɛhaw PVC ne dioxins a wɔyɛ, titiriw wɔ nneɛma te sɛ ɔhyew mu. Ɛho hia sɛ yegye tom sɛ saa asɛm yi ama nkurɔfo ahu awuduru a ebetumi aba wɔ akwan bi a wɔfa so yɛ nneɛma no ho nimdeɛ a ɛkɔ soro. Saa nimdeɛ a ɛkɔ soro yi nso ama nnipa nyinaa ayɛ wɔn ho sɛ wɔbɛhwehwɛ akwan a ahobammɔ wom na ɛbɛkɔ so atra hɔ daa.
Esiane sɛ nsɛnnennen a ɛfa PVC ho no agye adwene pa atom nti, ama nkɔmmɔbɔ a ɛtrɛw a ɛfa akwan a wɔfa so di dwuma a ɛbɛkɔ so atra hɔ daa ne nneyɛe a wɔde tow gu ho. Saa nkɔmmɔbɔ yi atra nnwuma ahye so, na ama animdefo, nhyehyɛeyɛfo, ne wɔn a wɔkamfo nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ayɛ adwuma abom. Ɛdenam nkɔmmɔbɔ ahorow yi a yɛbɛhwehwɛ mu yiye so no, ɛnyɛ sɛ yɛregye akwanside ahorow no atom nko, na mmom yɛrehwehwɛ akwan a yɛbɛfa so adi so denneennen. Saa gyinabea a ɛyɛ nnam yi kyerɛ nsakrae a ɛho hia wɔ adwene mu, efi ɔhaw ahorow a wobehu so kosi ano aduru a wɔde wɔn ho bɛhyɛ mu denneennen so.
Ne titiriw no, nsɛm a ɛyɛ den a atwa PVC ho ahyia no abue kwan ama nhwehwɛmu a ɛwɔ afã horow pii a ɛfa sɛnea wɔbɛma mfiridwuma mu nkɔso ne nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho yiyedi ahyia ho. Ɛnam sɛ yɛde nsiyɛ di saa nsɛnnennen yi ho dwuma nti, yɛretu anammɔn akɔ daakye bi a nneɛma a bere bi na wobu no sɛ ɛyɛ ɔhaw no betumi adan hokwan ahorow a ɛbɛma nsakrae pa aba. Saa akwantuo yi si tumi a ɛsakra a ɛwɔ nneyɛeɛ a ɛkɔ so daa mu no so dua, ɛhyɛ yɛn sɛ yɛnsusu nneɛma bi asetena mu biribiara ho – ɛfiri nneɛma a wɔyɛ so kɔsi nea wɔtow gu – a yɛde nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho hwɛ ho adwene.
Density : PET hoahoa ne ho sɛ ɛyɛ density a ɛkɔ so daa a ɛyɛ 1.33 kosi 1.35 g/cm³. Saa nhyiamu yi yɛ adanseɛ a ɛkyerɛ sɛ ɛgyina pintinn na ɛtumi hyɛ nkɔm sɛ adeɛ.
Transparency : Pet no mu nneɛma a ɛda nsow sen biara no mu biako ne sɛnea emu da hɔ wɔ abɔde mu. Saa awosu mu nsɛm a wɔka no pefee yi nyɛ sɛ ɛma n’afɛfɛde a ɛyɛ fɛ no yɛ kɛse nko, na mmom ɛma ɛyɛ ade titiriw a wɔpaw ma application ahorow a ɛho hia sɛ wɔde aniwa hwɛ nneɛma anaa akwan a wɔfa so yɛ adwuma no.
Ɔhyew a ɛko tia : PET hyerɛn kɛse wɔ tebea horow a ɛyɛ hyew kɛse mu, na ɛkyerɛ sɛnea ɛyɛ den wɔ ɔhyew a ɛkɔ soro kodu 250°C mu. Ɛnyɛ sɛ saa su yi ma ɛda nsow wɔ nneɛma te sɛ PVC ho nko na mmom ɛhwɛ ma ɛtra hɔ kyɛ na wotumi de ho to so bere a wɔde wɔn ho hyɛ ɔhyew a ano yɛ den mu no. Wɔ applications a ɛho hia sɛ ɛtra hɔ kyɛ wɔ mmeae a ɛhɔ yɛ hyew no, PET da nsow sɛ ɔkwan a ɛyɛ den na wotumi de ho to so.
Nnuru a ɛyɛ soronko a ɛma ɛyɛ den : PET da nsow wɔ nea ɛyɛ nwonwa a ɛko tia nnuru ahorow pii a ɛma ɛyɛ hyew no ho, na ɛda ne su a ɛyɛ den adi. Bere a ɛde ahantan hoahoa ne ho sɛ ɛko tia nnuru dodow no ara no, ɛho hia sɛ yɛhyɛ no nsow sɛ ɛyɛ mmerɛw sɛ wobenya phenols ne chlorinated solvents a ɛyɛ mmerɛw sɛ wobenya no, adanse a ɛkyerɛ sɛ ɛyɛ den sɛ wobegyina ano wɔ mmeae a ɛyɛ den no.
Ahobammɔ ho nhyehyɛe a wɔasisi mu : Nea ɛne PVC a enni ogya a efi awosu mu no bɔ abira no, afieboa kura nneɛma a ogya ntumi nhyew a ɛwɔ hɔ a ɛma ahobammɔ kɔ soro no. Saa su a ɛwɔ mu yi ma asiane a ebetumi aba a ɛfa ogyaframa a wɔde wɔn ho bɛhyɛ mu no so tew, na ɛma wotumi paw nea ahobammɔ wom na wotumi de ho to so ma dwumadie ahodoɔ.
PET a wotumi de di dwuma bio a ɛyɛ nwonwa no gyina hɔ sɛ adanse a ɛkyerɛ sɛnea wobetumi de plastic a wɔde di dwuma daa wɔ nnɛ wiase yi mu. Sɛ yɛdwene sikasɛm a ɛyɛ kurukuruwa ne ɔpɛ a yɛwɔ sɛ yɛbɛtew nneɛma a wɔsɛe no so ho a, PET di dwuma titiriw bi. Sɛ wɔde di dwuma wie a, sɛ́ anka wɔbɛtow PET agu no, PET fa nsakrae kwan so ma ɛbɛyɛ RPET. Saa PET a wɔasan awo no yi nyɛ hwee sɛ ɛyɛ nea ɛyɛ adwuma pii, a ɛfata wɔ nneɛma ahorow a wɔde di dwuma a ɛtrɛw fi nneɛma a wɔde kyekyere nneɛma so kosi ntama a ɛyɛ nwonwa so, ne nneɛma bi a wɔnhwɛ kwan mpo a ɛboro eyinom so.
Bere kɔ so no, bere a mfiridwuma ne akwan horow no anya nkɔso no, nneɛma a wɔsan de di dwuma a ɛbata PET ho no abɛyɛ nea etu mpɔn kɛse. Ɛnyɛ sɛ eyi ama nwura dodow a ɛkɔ mmeae a wɔtow gu no so atew nko, na mmom ɛso atew carbon footprint a ɛbata PET nneɛma ho no so kɛse nso. Saa nsunsuansoɔ a ɛwɔ ne nkɛntɛnsoɔ a ɛwɔ nneɛma a atwa yɛn ho ahyia so a ɛso ateɛ yi yɛ nhwɛsoɔ a ɛhyerɛn a ɛkyerɛ deɛ ɛbɛtumi aba berɛ a nnwuma ne mpɔtam hɔfoɔ de anisoadehunu a wɔkyɛ a ɛfa nkwa a ɛbɛtena hɔ daa ho.
Bere a yɛrekɔ yɛn anim akɔ bere bi a nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho haw yɛ ade titiriw no mu no, Pet akwantu a efi plastic a wɔde di dwuma pɛnkoro so kɔ anyinam ahoɔden a wotumi de di dwuma bio so no ma wonya anidaso. Ɛyɛ nneɛma afoforo ho nhyehyɛe, a ɛkyerɛ sɛ ɛdenam nneɛma foforo ne ahofama so no, nnwuma a wɔtaa bu no sɛnea wɔtaa yɛ no sɛ nneɛma a atwa yɛn ho ahyia no betumi adannan ne ho akɔ ɔkwan a ɛbɛma nneɛma akɔ so atra hɔ daa ne ofiehwɛ a asɛyɛde wom so. PET ne rPet nkonimdi ho asɛm no yɛ nkaebɔ a ɛyɛ ne bere mu de a ɛfa tumi a enni ano a ɛda mfonini a wɔsan yɛ ne nea wɔde di dwuma bio ho, a ɛde yɛn kɔ ɔkyena a ɛyɛ ahabammono na ɛyɛ anigye kɛse no so.
Sɛ yɛte wɔn agyapade soronko no ase wɔ nkyɛnkyɛn a, ɛma yenya mfonini a emu da hɔ:
Su |
PVC . | AYƐMMOA |
Muduro |
1.3 kosi 1.45 g/cm³ |
1.33 kosi 1.35 g/cm³ |
Nneɛma a ɛda adi pefee . |
Nsakraeɛ . |
Fann |
Ɔhyew anohyeto ahorow . |
Ɛporɔw wɔ 140°C . |
Ɛyɛ den kodu 250°C . |
Nneɛma a ɛma obi tumi yɛ adwuma . |
CyclohexAne . |
Phenols . |
Flammability . |
a ɛyɛ nea ɛko tia nyarewa no fi awosu mu . |
a ɛyɛ hyew . |
Nsonsonoe a ɛda saa plastic ahorow yi ntam wɔ wiase ankasa tebea horow mu no ho hia kɛse, titiriw wɔ nneɛma a wɔsan de di dwuma ho atirimpɔw ahorow mu.
PVC : Sɛ ogya hyew a, ɛma chlorine hua a ano yɛ den ba na ogyaframa a ɛyɛ ahabammono na ɛda adi.
Pet : Ɛhyew a ogyaframa kɔkɔɔ a ɛhyerɛn wom na ɛma hua a ɛyɛ dɛ ba.
PVC : Mpɛn pii no ɛkɔ fam esiane ne su a ɛyɛ den nti.
PET : Nneɛma a wɔde kyerɛ a ɛkɔ so yɛ adwuma anaasɛ ɛkɔ so yɛ nea ɛnyɛ hwee, ɛtɔ mmere bi a ɛsensɛn nsu mu.
PVC wɔ adansi mu : Ne ahoɔden ma PVC yɛ nea eye ma mfɛnsere mu nnua, nsu ho nhyehyɛe, ne ɔdan atifi.
PVC wɔ ɛlɛtrɔnik mu : wɔtaa de yɛ nhama ne waya a wɔde siw nsu ano.
PET in packaging : Plastic a wɔpaw ma anonne nkotoku ne nnuan a wɔde gu mu a emu da hɔ esiane sɛ ɛda adi pefee nti.
PET wɔ ntama mu : Wɔadan no polyester nhama, PET anya ntama wiase no so nkɛntɛnso kɛse.
Sɛ wohu nkɛntɛnso a plastic ahorow nya wɔ nneɛma a atwa yɛn ho ahyia so a, ɛyɛ anammɔn a ɛkɔ daakye a ɛbɛkɔ so atra hɔ daa ho nkuran. Bere a PVC ahyia nsɛnnennen bi esiane sɛ ɛhaw no wɔ awuduru a ebetumi aba ne ɔhaw ahorow a ɛfa nneɛma a wɔsan de di dwuma ho nti, ɛsan nso ama nnwuma no ahwehwɛ akwan foforo a ahobammɔ wom ne akwan a wɔfa so san de nneɛma a wɔde di dwuma bio no tu mpɔn. Ɔkwan foforo so no, PET a wotumi de yɛ nneɛma foforo a wɔde fi awosu mu no asi so dua sɛ ɛyɛ nhwɛso a ɛhyerɛn a ɛkyerɛ sɛnea wɔyɛ plastic a ɛtra hɔ daa. Nsonsonoeɛ yi a yɛbɛgye atom na yɛate aseɛ no ho hia paa berɛ a yɛde yɛn ani si so sɛ yɛbɛsiesie na yɛayɛ yɛn kwan a yɛfa so de plastic di dwuma no yie, a yɛbɔ mmɔden sɛ yɛbɛkari pɛ wɔ mfasoɔ ne nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho hwɛ ntam berɛ biara.
PVC plastic krataa PET plastic krataa .
Plastik adwuma no rehyia nkɔso a ɛbɛkɔ so atra hɔ bio, a wɔasi wɔn bo sɛ wɔde wɔn adwene besi daakye a ɛyɛ frɔmfrɔm na ɛyɛ nea ɛfa nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho kɛse so. Nea ɛda nsow ne sɛ, nkɔso a wɔanya wɔ PET a egyina bio so no gyina hɔ sɛ adanse a ɛkyerɛ sɛ ɔfã no ahyira so sɛ wɔbɛtwe wɔn ho afi fango a efi abo mu ho na wɔagye akwan foforo a ɛbɛkɔ so atra hɔ daa atom. Ɛnyɛ nneɛma a atwa yɛn ho ahyia so mfaso nko na saa nsakrae yi hyɛ bɔ na mmom tumi a ɛbɛma yɛasakra ɔkwan a yɛfa so hu plastic na yɛde di dwuma no nso. Bio nso, PVC, ade a ɛyɛ nkɔmmɔbɔ pii no mu ade titiriw no, renya nsakrae kɛse. Nnwuma no de anigye rebɔ mmɔden sɛ wɔbɛfa plasticizers a phthalate nnim ne nneɛma a wɔde ka ho a ɛtra hɔ daa. Saa anammɔn yi kyerɛ sɛ wɔahyɛ bɔ sɛ wɔbɛtew nneɛma a atwa yɛn ho ahyia no so kɛse, na ɛma PVC ne yɛn okyinnsoromma yi akwahosan ne yiyedi hyia kɛse. Esiane sɛ ɛyɛ papa saa nti, plastic adwuma no daakye bɛyɛ nea ɛyɛ anigye, na ɛne wiase nyinaa ɔfrɛ a ɛne sɛ wɔbɛma nneɛma akɔ so atra hɔ daa ne nneɛma a wɔyɛ a asɛyɛde wom no hyia kɛse.
Nsonsonoe a ɛda PVC ne PET ntam no yɛ ade titiriw ma nnwuma, adetɔfo, ne nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho animdefo. Bere a abien no nyinaa yɛ nneɛma a ɛho hia wɔ nneɛma a enni ano a yɛde di dwuma da biara da mu no, ɛwɔ su ahorow a ɛsono emu biara a ɛma ɛfata ma nneɛma pɔtee bi.
PVC, a ɛyɛ nea ɛyɛ mmerɛw sɛ ɛbɛdannan ne ogya a efi awosu mu no, yɛ tweatibo wɔ adansi ne ɛlɛtrɔnik adwumayɛbea ahorow no mu. Sɛnea wotumi yɛ nsakrae wɔ tebea horow mu no ma ɛyɛ nea wɔpɛ, titiriw bere a ɛyɛ den sɛ ɛbɛtra hɔ akyɛ na atumi agyina ano no yɛ ade titiriw. Ɔkwan foforo so no, PET a emu da hɔ na emu yɛ hare no ama nneɛma a wɔde kyekyere nneɛma ho ne ntama a wɔde kyekyere nneɛma ho no ayɛ kɛse. Nea ɛma wohu ade yiye no ma wonya afɛfɛde ne dwumadi mu mfaso, titiriw wɔ nneɛma a wɔde kyekyere nneɛma mu wɔ baabi a nneɛma a wɔyɛ no betumi ayɛ ade titiriw ama adetɔfo. Bio nso, sɛnea wɔde di dwuma wɔ ntama mu sɛnea polyester di ho adanse sɛ ɛyɛ nea wotumi de di dwuma wɔ mmeae ahorow no.
Bio nso, nea wosi so dua sɛ wɔbɛsan de nneɛma adi dwuma bio ne nneɛma a atwa yɛn ho ahyia ho haw ahorow no ma nsonsonoe a ɛda PVC ne PET ntam no ho hia kɛse. Mmoa a ɛfata a wɔde ma wɔ nneɛma a wɔde di dwuma bio a ɛfata no mu, na ɛhwɛ hu sɛ wɔde nneɛma a wɔde yɛ nneɛma foforo no di dwuma yiye, na yɛtew yɛn nneɛma a atwa yɛn ho ahyia no so. Ne titiriw no, ɛnyɛ sɛ saa plastic ahorow yi ho ntease a edi mũ no so ba mfaso ma nnwumayɛfo a wɔyɛ adwuma wɔ nnwuma mu no ma wosi gyinae a ɛfata nko, na mmom ɛma adetɔfo tumi ma wɔpaw nneɛma a atwa yɛn ho ahyia no nso. Bere a yɛrekɔ daakye bi a ɛbɛkɔ so atra hɔ no, nimdeɛ a ɛte saa no bɛyɛ nea ɛho hia.